Pierniczki - przepis i historia tradycyjnych pierników

Pieczenie bożonarodzeniowych pierniczków to jeden z najprzyjemniejszych świątecznych obowiązków. W przeszłości ciasteczka te uważane były za symbol dobrobytu i produkt luksusowy, na który mogli pozwolić sobie jedynie najbardziej zamożni mieszkańcy miast hanzeatyckich. Jakie są idealne pierniczki? Dobre pierniki powinny być niezwykle aromatyczne, puszyste i miękkie. Nasze podniebienia mogą cieszyć owocowym nadzieniem lub słodkim lukrem. Kiedy przygotować te korzenne ciasteczka, by smakowały najlepiej? Na to i inne pytania odpowiadamy w artykule. 

Skąd wzięły się  pierniki?

Niektórzy twierdzą, że miejscem pochodzenia pierników jest Polska, jednak tak naprawdę pochodzą one z rejonów Holandii. Ich nazwa wzięła się od staropolskiego słowa “pierny”, co oznaczało pieprzny. Dawniej wypiekano kilka różnych rodzajów owego korzennego przysmaku np. katarzynki na Andrzejki i mikołajki na 6 grudnia. Niegdyś piernik nazywany był także “miodownikiem”. W dniu narodzin córki, rodzina przygotowywała ciasto składające się z dużej ilości miodu oraz mąki, które dojrzewało przez bardzo długi czas. Wypiekane było dopiero w momencie, gdy córka wychodziła za mąż. Smak dawnego piernika nie przypominał tego, który spożywamy w święta Bożego Narodzenia. Według legendy, niepowtarzalny aromat i smak dzisiejszych pierniczków zawdzięczamy przypadkowi! Pewien z uczniów piekarza przez pomyłkę dodał do ciasta przyprawy korzenne i nieświadomie stworzył doskonały wypiek. Korzenne ciasteczka mają długi termin przydatności do spożycia, dlatego też przez lata stanowiły pożywienie dla żołnierzy. Za sprawą sporej ilości glukozy i fruktozy oraz właściwości przypraw korzennych dostarczały im one energii oraz wzmacniały odporność.

Rodzaje pierników

Najpopularniejsze pierniczki w Polsce to te wypiekane od 25 listopada, czyli od imienin Katarzyny do Bożego Narodzenia. W Niemczech z kolei królują Lebkuchen, czyli tak zwane pierniczki norymberskie. Przygotowywane są zarówno w wersji miękkiej, jak i twardej. Szwecja słynie z cieniutkich Pepparkakor, zaś w Wielkiej Brytanii popularnością cieszą się ciasteczka w kształcie ludzików.

Jak robi się  ciasto na pierniki? - czyli słów kilka o roli miodu

Do przyrządzenia pysznych miękkich pierniczków potrzebujemy takich składników jak: mąka, miód, soda oczyszczona, cukier, masło, jajka oraz przyprawa do piernika. W składzie ciasta jest jeden produkt, który pełni bardzo ważną rolę. Jest nim miód, który sprawia, że ciasto na piernik nie psuje się, a jego niskie pH zapobiega namnażaniu się niechcianych mikroorganizmów. Z kolei przyprawy takie jak: cynamon, czy goździki wstrzymują rozwój bakterii. 

Kiedy piec pierniczki na święta?

Planując świąteczne pieczenie ciast i ciasteczek, warto zastanowić się na jaki rodzaj pierniczków chcemy się zdecydować. Jeśli marzy nam się dorodny staropolski piernik, który powinien leżakować kilka tygodni, to za przygotowania musimy zabrać się już na początku listopada. W połowie listopada natomiast pieczemy pierniczki bakaliowe, które z powodzeniem mogą przetrwać nawet do kolejnych świąt. Z kolei końcem listopada przygotowujemy się do wypiekania twardych katarzynek, które najlepiej będą smakowały polane czekoladą. Początek grudnia to ostatni dzwonek na pierniczki! 

Jak ozdobić pierniki i wyroby piernikowe?

Gotowe, wystudzone pierniczki trzeba koniecznie ozdobić! Czym najlepiej udekorować świąteczne ciasteczka? Jeśli do tego celu wybieramy lukier, to najlepiej przyozdobić je tuż przed świętami, kiedy staną się naprawdę miękkie. Zbyt wczesne lukrowanie pierniczków może sprawić, że będą one za wilgotne i tym samym pozostaną twarde. Kiedy chcemy “upiększyć” ciasteczka fikuśnymi wzorami nieco szybciej, najlepiej w tym przypadku sprawdzą się kolorowe pisaki cukrowe. Ważne, by pamiętać, aby pierniczki całkowicie wystygły. Zdobienie bożonarodzeniowych ciasteczek to niesamowita frajda szczególnie dla najmłodszych. Ta zabawa angażuje niemal każdego członka rodziny. Do dekorowania pierniczków świątecznych przydatny okaże się rękaw cukierniczy oraz akcesoria do zdobienia. To jak nasze ciasteczka będą wyglądały zależy tylko od nas i naszej inwencji twórczej. Można ozdobić je kolorowymi perełkami, polewą czekoladową lub na każdym z nich wypisać za pomocą cukrowego pisaka imiona członków rodziny. Kształt foremki pomaga nam w kwestii zdobienia ciasteczek - na choince rysujemy bombki, na gwiazdce płatki śniegu, a ciasteczkowemu ludzikowi malujemy twarz i ubiór. 

Jak przechowywać pierniki?

Właściwie przechowywane pierniczki nadają się do zjedzenia nawet kilka miesięcy po upieczeniu. Co zatem robić, by zachowały świeżość jak najdłużej? Wystarczy umieścić je w szczelnie zamkniętym słoiku, puszce lub plastikowym pojemniku. Jeśli chcemy, aby ciastka szybciej zmiękły, możemy dodać do nich kawałek jabłka, jednak musimy je codzienne wymieniać, aby nie zapleśniało. Kolejnym sposobem na miękkie ciasteczka jest włożenie ich do miski i przykrycie ściereczką, a następnie odstawienie na kilka dni do pomieszczenia, w którym jest wilgotno. 

Przepis na pierniczki

To sprawdzony przepis na tradycyjne pierniczki, których smak oczaruje każdego łasucha! Smakowite ciasteczka mogą być elementem dekoracyjnym na choince lub wyśmienitym "umilaczem" świątecznych chwil. 

Składniki na około 100 sztuk

• 550 g mąki pszennej do wypieków
• 300 g miodu
• 100 g cukru pudru
• 120 g masła
• 1 jajko
• 2 łyżeczki sody oczyszczonej
• 30 – 40 g przyprawy do piernika 
• 1 łyżeczka kakao

Wykonanie:

Masło i miód podgrzewamy w garnuszku, aż do momentu połączenia się składników. Przestudzoną mieszankę umieszczamy w misie miksera, dodajemy pozostałe składniki i wyrabiamy ciasto. Zbyt miękkie ciasto możemy włożyć na kilka minut do zamrażarki, aby się schłodziło i lepiej wałkowało. Ciasto umieszczamy na stolnicy i rozwałkujemy na grubość około 0,5 cm, wykrawamy pierniczki o dowolnych kształtach i kładziemy na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Ciastka umieszczamy w piekarniku na około 10 minut i pieczemy je w temperaturze 180 stopni Celsjusza. Świeże ciasteczka na początku są twarde, jednak przechowywane w szczelnie zamkniętym pojemniku z czasem zmiękną. Jeśli nasze ciasteczka mają wisieć na choince, najlepiej zrobić w nich otworek przed pieczeniem. To najlepszy przepis, dzięki któremu uzyskamy wyjątkowe, kruche aromatyczne ciasteczka!