Ksylitol – co to jest i jakie ma właściwości? Odpowiadamy!

Wielu z nas w ciągu całego dnia spożywa mnóstwo cukru. Czy w świecie zdominowanym przez słodkie produkty da się go uniknąć? Dowiedz się, co to jest ksylitol i dlaczego warto zastąpić nim biały cukier!

Spis treści

1. Czy wiesz że...?

2. Ksylitol – co to jest?

3. Ksylitol a cukrzyca – czy można go jeść, jeśli cierpimy na tę przypadłość?

4. Jak jeść ksylitol i w jakich ilościach? Do czego go używać?

5. Najlepszy ksylitol znajdziesz w naszej Spiżarni

Czy wiesz, że…?

Próby produkcji ksylitolu podjęli niemieccy i francuscy badacze już u schyłku XIX wieku.  Początkowo miał on konsystencję syropu. Krystaliczną postać tego słodzika zaczęto produkować dopiero w 1940 roku. To właśnie wtedy zapasy białego cukru, tak dobrze dotąd znanego, zaczęły drastycznie maleć.

W konsekwencji podczas II wojny światowej ksylitol posłużył jako zamiennik cukru dla walczących na froncie żołnierzy. Po zakończeniu wojny przeprowadzono badania, które dały szokujące rezultaty… Okazało się, że dzięki ksylitolowi żołnierze uniknęli próchnicy!

Przed nadejściem lat 70. XX wieku ksylitol stosowany był jedynie w diecie osób cierpiących na cukrzycę oraz w pooperacyjnej terapii. W roku 1974 fińska firma zaczęła produkcję tego słodzika na szeroką skalę. To właśnie rok później w tym kraju po raz pierwszy na świecie wyprodukowano gumę do żucia bez cukru, stworzoną właśnie na bazie ksylitolu.

Od początku lat 80. popularność ksylitolu stale rośnie. Słodzik jest coraz łatwiej dostępny i z roku na rok sięga po niego więcej konsumentów. Przekonaj się, dlaczego!

Przeczytaj również: Klarowane masło – do czego go używać, jakie ma właściwości?

Ksylitol – co to jest?

Ksylitol to naturalny słodzik pozyskiwany z kory brzozy. Często nazywany jest także cukrem brzozowym. Produkt ten bardzo przypomina dobrze znany nam biały cukier – ma bowiem postać białego, krystalicznego proszku bez zapachu.

Dostępne rodzaje ksylitolu

Obecnie na rynku dostępne są dwa rodzaje ksylitolu – fiński i chiński.

Tylko ten pochodzący z Finlandii jest produktem wytwarzanym w sposób tradycyjny i można określić go mianem „cukier brzozowy”. Kora brzozy to jednak nie jedyne źródło, gdzie w naturalnej postaci można odnaleźć ksylitol. Co to oznacza w praktyce? Ta substancja występuje także w jagodach, truskawkach czy grzybach.

Ksylitol pochodzący z Azji wytwarzany jest z kolb kukurydzy. Te poddawane są procesom chemicznym prowadzącym do wydobycia z nich ksylan. Następnie produkt ulega fermentacji. Chiński ksylitol wzbudza sporo kontrowersji. Oryginalny fiński cukier brzozowy pozyskuje się z ekologicznych drzew, a cały proces jest opatentowany, natomiast słodzikowi wytwarzanemu w Państwie Środka zarzuca się, że pochodzi z roślin modyfikowanych genetycznie.

Ksylitol a cukier – jakie są podobieństwa, a jakie różnice?

Chociaż ksylitol wygląda jak cukier, te dwa produkty znacznie się od siebie różnią. Cukier brzozowy ma bowiem o 40% mniej kalorii niż zwykły cukier. Jest to bardzo dobra wiadomość dla osób, które starają się zrzucić zbędne kilogramy. Niższa zawartość kalorii nie wpływa na smak ksylitolu, który jest równie słodki jak cukier kryształ (niektórzy nawet twierdzą, że słodszy!), a na języku pozostawia lekki chłód i ma delikatnie miętowy posmak.

Ksylitol w walce z próchnicą

Gdy już wiesz, co to ksylitol, warto przyjrzeć się, jakie właściwości zdrowotne posiada ten produkt.

Ksylitol stosowany jest w walce z próchnicą, ponieważ wspomaga walkę ze złymi bakteriami  Streptococcus mutans występującymi w jamie ustnej. W kontakcie z bakteriami nie fermentuje, przez co nie wydziela osłabiających szkliwo kwasów. Cukier brzozowy stymuluje wydzielanie śliny mającej właściwości bakteriobójcze. Dodatkowo przywraca jej prawidłowe pH.

Doktor Nigel Carter z International Dental Health Foundation pokusza się nawet o stwierdzenie, że: „Ksylitol może być złotym środkiem walki z próchnicą”.

Przeczytaj także: Parmezan w ciąży? Znamy odpowiedź na to i inne pytania o ten ser!

Ksylitol na zwiększenie odporności

Jakie są jeszcze inne zdrowotne właściwości ksylitolu? Cukier brzozowy ma odczyn zasadowy, dzięki czemu po jego spożyciu gospodarka kwasowo-zasadowa organizmu jest ustabilizowana. W efekcie rozwój bakterii i drożdżaków ulega zahamowaniu. Ta właściwość ksylitolu sprawia, że jest on polecany osobom cierpiącym na choroby wywołane przez grzyby i bakterie. Tacy ludzie z reguły muszą one zrezygnować z cukru, który jest pożywką dla drobnoustrojów. Ksylitol jest jednak dla nich nadzieją.

Ksylitol a cukrzyca – czy można go jeść, jeśli cierpimy na tę chorobę?

Czy diabetyk może bez obaw sięgnąć po ksylitol? Cukrzyca to choroba, która wymaga wiele uwagi. Osoby na nią cierpiące muszą w sposób szczególny dbać o to, co jedzą i regularnie monitorować spożycie cukru.

Ksylitol dla cukrzyka może być świetnym zamiennikiem zwykłego cukru. Należy on bowiem do grupy polioli, czyli węglowodanów, które są znacznie wolniej wchłaniane w układzie pokarmowym. Metabolizm cukru brzozowego przebiega bez udziału insuliny. Dzięki temu jesteś w stanie uniknąć nagłych wyrzutów insuliny. Co więcej, indeks glikemiczny (miara pokazująca, jak szybko cukier się podnosi) ksylitolu wynosi 8. Dla porównania indeks glikemiczny cukru to 70.

Jak jeść ksylitol i w jakich ilościach? Do czego go używać?

Cukier znajduje się w niemal każdym produkcie. Przez niektórych określany jest nawet mianem „białej śmierci”. Z raportu Ministerstwa Zdrowia wynika, że statystyczny Polak zjada w ciągu roku ponad 40 kilogramów cukru. Dziennie jest to aż 25 łyżeczek – o 15 więcej niż powinniśmy. Dane są przerażające. W Polsce z nadwagą zmaga się około 20 milionów Polaków, a na cukrzyce chorują 3 miliony obywateli.

Zobacz także: Jaka mąka do pizzy jest najlepsza i dlaczego? Odpowiadamy!

Ksylitol – dla kogo?

Według Światowej Organizacji Zdrowia, cukry powinny stanowić 10% spożywanej w ciągu dnia energii. Patrząc na opublikowane przez Ministerstwo Zdrowia dane, wyraźnie widać, że cukru zjadamy o wiele więcej. Rozwiązaniem idealnym byłoby ograniczenie tego produktu, jednak trudno z dnia na dzień zmienić nawyki, które kultywowaliśmy od lat. Dobrym startem w stronę zdrowszego stylu życia jest włączenie do swojej diety słodziku, który będzie miał więcej zdrowotnych właściwości.

Czy każdy może stosować ksylitol? Tego produktu powinny unikać osoby, które borykają się z problemem wrażliwego przewodu pokarmowego. Może on bowiem nasilić wzdęcia czy biegunkę.

Ksylitol dla dzieci, które skończyły 3 lata, także jest bezpiecznym wyborem. U młodszych pociech cukier brzozowy nie jest wskazany, ponieważ ich układ trawienny nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. Gdy jednak Twoje dziecko osiągnie wymagany wiek, warto zastąpić zwykły cukier tym brzozowym.

To w szczególności dzieci borykają się z problemem, jakim jest próchnica, a jednocześnie kochają wszystko, co słodkie. Ksylitol będzie dobrą alternatywą, gdy pokusa, aby zjeść coś słodkiego, jest zbyt silna do powstrzymania. Dzięki temu zaspokoisz zachciankę, nie pogarszając przy tym stanu jamy ustnej.

Ksylitol jest bardzo niebezpieczny dla psów. Nawet mała dawka tego słodzika może uszkodzić wątrobę Twojego pupila. Warto zachować tę informację w pamięci i nie dokarmiać czworonogów przekąskami zawierającymi w swoim składzie cukier brzozowy.

Sprawdź również: Oliwa z oliwek – właściwości, wartości odżywcze, zastosowanie

W jakich ilościach spożywać ksylitol?

Ksylitol spożywany w umiarkowanych ilościach powinien być produktem bezpiecznym. Dietetycy nalegają jednak, by stopniowo wprowadzać go do swojej diety. Fakt, iż cukier brzozowy należy do polioli sprawia, że jest powoli metabolizowany. Spożycie zbyt dużej dawki na raz może prowadzić do biegunki, wzdęć, wymiotów czy niestrawności.

Za bezpieczną dawkę uważa się standardowo około 15 gramów (3 łyżeczki). Jeśli nigdy wcześniej nie miałeś styczności z tą substancją słodzącą, lepiej zacznij od jednej czy dwóch łyżeczek dziennie i obserwuj swój organizm. Po pewnym czasie przyzwyczai się on do cukru brzozowego, a Ty będziesz mógł w bezpieczny sposób zwiększać dawkę.

Do czego używać ksylitolu?

Cukier brzozowy może być używany jako substancja słodząca do kawy, herbaty czy koktajlu. Ksylitol idealnie nadaje się do produkcji domowych dżemów czy powideł, ponieważ dobrze znosi obróbkę termiczną. Podczas podgrzewania ksylitol staje się słodszy, dlatego sam musisz przetestować, jaka dawka będzie dla Ciebie optymalna.

Warto wypróbować także domowe ciasta z ksylitolem. Na bazie tego naturalnego słodzika możesz przygotować niemal wszystkie desery. Warto jednak dodać, że cukier brzozowy nie sprawdzi się do wypieków drożdżowych – drożdże nie wyrosną bowiem na ksylitolu. Dodatkowo cukier brzozowy osłabia proces zastygania żelatyny, dlatego warto użyć jej więcej, niż zalecono w przepisie.

Najlepszy ksylitol znajdziesz w naszej Spiżarni

Cukier powinien być dodatkiem do Twojej diety – nie jej głównym elementem. Wybierając słodzik, warto postawić na ten, który oprócz walorów smakowych zapewnia jak najwięcej zdrowotnych właściwości. Ksylitol będzie doskonałym wyborem niemal dla każdego. Mogą po niego sięgnąć nawet osoby starające się zrzucić dodatkowe kilogramy czy chorzy na cukrzycę.

Aby mieć pewność, że cukier brzozowy jest w stu procentach naturalny i ma jak najwyższą jakość, kupuj go w sprawdzonych źródłach. Ten dostępny na stronie Schroniska Smaków jest oryginalnym fińskim produktem, spełniającym wszystkie produkcyjne wymogi.