Z czym jeść bryndzę? Inspiracje Schroniska Smaków

Bryndza to składnik, bez którego kuchnia podhalańska praktycznie nie istnieje. Jest owczym serem przygotowywanym zaledwie w kilku miejscach na świecie, dzięki czemu zdobyła wielu zwolenników w różnych rejonach globu. Ma także szerokie zastosowanie kulinarne. Jakie? Odpowiedź znajdziesz w dzisiejszym artykule.

Spis treści:

Co to jest bryndza?

Jak powstaje bryndza i co ma do tego bundz?

Bryndza niejedno ma imię – o rodzajach bryndzy

Bryndza – wartości odżywcze i kaloryczność

Ser bryndza – z czym jeść?

Zero waste – jak wykorzystać bryndzę?

Co to jest bryndza?

Podhalański ser bryndza to podpuszczkowy ser wytwarzany z mleka owiec. Należy do miękkich serów o intensywnym smaku. Ze względu na swoją miękkość ma wiele ciekawych kulinarnych zastosowań, ale o tym za chwilę. Jak już wiesz ze wstępu, bryndzę wytwarza się nie tylko w Polsce. Produkcja bryndzy odbywa się również w innych krajach, takich jak Rumunia, Austria, Czechy, Słowacja, Rosja czy Ukraina.

Jak powstaje bryndza i co ma do tego bundz?

Mówiąc o bryndzy, trudno nie wspomnieć o innym serze owczym, z którego tak naprawdę bryndza powstaje. Mowa oczywiście o bundzu. Bundz również jest serem owczym podpuszczkowym i powstaje podobnie jak oscypek. Do tzw. mleka klaganego (czyli mleka otrzymanego bezpośrednio z udoju) dodaje się podpuszczkę, która powoduje denaturację białek – czyli mówiąc prościej, ścięcie mleka i wytrącenie skrzepu serowego (bundzu).

Bundz początkowo jest słodki i łagodny, ale gdy pozostanie na kilkanaście dni w lodówce bądź w temperaturze pokojowej, robi się kwaśny i powstają w nim dziury. Jest to istotny moment, ponieważ dzięki temu można przygotować bryndzę. Bryndza powstaje, gdy kwaśny i dojrzały bundz zostaje rozdrobniony, zmielony i intensywnie posolony.

Co ciekawe, podhalańska bryndza jest certyfikowana w Unii Europejskiej jako produkt o chronionej nazwie pochodzenia (znak ChNP). Aby uzyskać taki certyfikat, ser bryndza powinien być przygotowany z mleka owiec rasy Polska Owca Górska (dopuszcza się możliwość wzbogacenia sera mlekiem krowim pochodzącym od krów rasy Polska Krowa Czerwona, ale zawartość mleka krowiego nie może wynosić więcej niż 40%). Prawdziwa bryndza jest wytwarzana wyłącznie od maja do września, ponieważ w tym czasie owce dają mleko, które jest wykorzystywane do produkcji sera.

Bryndza nie ma określonego kształtu, ponieważ zależny jest on od formy opakowania, w jakie zostanie włożona. Uważana jest za ser o wysokiej wartości odżywczej ze względu na wysoką jakość pożywienia, do jakiego mają dostęp owce (chodzi tu zwłaszcza o szczególne gatunki roślin znajdujące się na podhalańskich pastwiskach). 

Bryndza niejedno ma imię – o rodzajach bryndzy

Poza bryndzą podhalańską, która ma certyfikat Chronionej Nazwy Pochodzenia, można dostać również inne rodzaje bryndzy, np. bryndzę wołoską wędzoną, która również powstaje z bundzu owczego. Bryndza wołoska wędzona powstaje trochę inaczej, ponieważ proces jej dojrzewania odbywa się w zimnym dymie szałasu pasterskiego. Wiąże się to z innym smakiem i intensywnym zapachem spowodowanym przez dym wędzarniczy. Jest też jaśniejsza i ma bardziej stałą konsystencję. Bryndza Wołoska Wędzona wpisana jest na listę produktów tradycyjnych województwa śląskiego. Może występować także pod innymi nazwami, takimi jak bryndza rumuńska, bryndza ukraińska czy bryndza żywiecka.

Bryndza – wartości odżywcze i kaloryczność

Pod względem wartości odżywczych bryndza jest dość kaloryczna, ponieważ w 100 g produktu znajduje się blisko 300 kcal, w tym 24 gramów tłuszczów i 18 gramów białka zwierzęcego. W porównaniu do innych serów jest to jednak niewielka kaloryczność, zwłaszcza jeśli zestawimy ją pod tym względem z serami długodojrzewającymi.

Ser bryndza – z czym jeść?

Bryndza ma szerokie zastosowanie kulinarne, ale w większości przypadków używana jest jako dodatek np. do farszu pierogowego, naleśnikowego, a także do knedli, klusek lub po prostu do smarowania na pieczywa.

Spokojnie, nie musisz ograniczać się wyłącznie do takich powszechny zastosowań. Bryndzę możesz wykorzystać na wiele innych sposobów. Możesz dodać ją do sałatek, np. z rukolą, wędzonym łososiem i pomidorkami koktajlowymi, a także podać ją jako element przystawki lub jako samodzielną przystawkę.

Tego wyjątkowego sera używa się również do zabielania zup i sosów, np. sosów grzybowych, śmietanowych, serowych. Świetnym pomysłem będzie używana do kanapek lub placków śniadaniowych pasta z bryndzy, którą przygotujesz, mieszając bryndzę z ulubionymi przyprawami.

Bryndzę możesz również wykorzystać jako posypkę czy dodatek na pizzę (tak, na pizzę!) albo do moskoli – podhalańskich placków z ugotowanych ziemniaków, na które przepis znajdziesz na blogu Schroniska Smaków TUTAJ. Jest idealna do naprawdę różnych farszów, nie tylko takich, które kojarzą się z typowo swojską kuchnią Podhala. Sprawdź koniecznie połączenie bryndzy ze szpinakiem, które idealnie wypełni cannelloni!

Ciekawym rozwiązaniem będą również zapiekane ziemniaki nadziewane bryndzą i szczypiorkiem, mniam! Jeżeli jesteś zwolennikiem ciekawych przepisów pochodzących z różnych rejonów Polski lub okolicznych państw, to koniecznie sprawdź, jak zasmakują Ci bryndzowe haluszki, czyli kluski pochodzące ze Słowacji, które powstają poprzez połączenie mąki, ziemniaków i bryndzy, a podaje się je ze skwarkami z boczku, słoniny i cebulki. Haluszki należą do jednych z najbardziej popularnych dań kuchni słowackiej.

Nie masz tego sera w domu i zastanawiasz się, czym go zastąpić? Bryndzę możesz z powodzeniem zastąpić serem twarogowym (a ser twarogowy bryndzą) i w ten sposób przygotować pierogi „a’la ruskie” albo kluski leniwe.

Zero waste – jak wykorzystać bryndzę?

Chyba już przekonaliśmy Cię co do tego, że ser owczy bryndza ma szerokie zastosowanie w kuchni. Dzięki bardzo wielu różnym możliwościom trudno jest doprowadzić do sytuacji, w której nie będziesz wiedzieć, jak wykorzystać bryndzę, żeby się nie zmarnowała. Jeśli jednak nadal masz jej nadmiar, wykorzystaj poniższe pomysły.

Najprostszym rozwiązaniem zero waste będzie oczywiście przygotowanie kanapek. Kanapki są zawsze dobrym pomysłem, bo możesz je szybko przygotować w domu, na śniadanie lub kolację, albo zabrać ze sobą do szkoły lub pracy.

Bryndza ma dość charakterystyczny smak, ale jeżeli tylko Ci posmakowała, to na pewno nic się nie zmarnuje. Jeśli masz jej dużo, dobrym pomysłem na zużycie nadmiaru są zapiekanki warzywne, makaronowe, ryżowe lub pulpety czy kotlety mięsno-warzywne. Z bryndzą doskonale komponuje się zapiekanka ziemniaczana lub makaronowa z pomidorami. Jeżeli potrzebujesz konkretnych przepisów, sprawdź te, które opublikowaliśmy na stronie Schroniska Smaków – przepis na pierogi z bryndzą i ziemniakami lub podhalańskie moskole.

Tak smakują polskie góry!

Ser bryndza to znak polskich gór. Skosztuj, jak komponuje się z innymi składnikami w różnych daniach charakterystycznych dla kuchni Podhala, ale również innych np. w przepisach kuchni włoskiej. W przypadku tego bardzo uniwersalnego sera nic nie stoi na przeszkodzie kreatywności i wyobraźni kulinarnej. Bryndzę najwyższej jakości znajdziesz w sklepie Schroniska Smaków Magdy Gessler – PRZEJDŹ DO SKLEPU.