Matcha - co to jest? Jak się pije zieloną herbatę matcha?

Czym jest japońska zielona herbata matcha?

Matcha powstaje z liści zielonej herbaty (odmiana Camellia sinensis), które przed zbiorem są zacieniane na około 3–4 tygodnie. Dzięki temu liście mają więcej chlorofilu oraz aminokwasów (zwłaszcza L-teaniny), co nadaje napojowi charakterystyczny smak umami i intensywną zieloną barwę.  Po zebraniu liście są parowane, suszone i mielone na drobny proszek na kamiennych żarnach. Pijąc matchę, spożywa się całe liście, a nie tylko napar – dlatego ilość składników odżywczych jest większa niż w zwykłej zielonej herbacie.

Historia matchy w Japonii sięga XIII wieku

Pytanie, co to jest matcha, nie może zostać właściwie zrozumiane bez kontekstu historycznego. Matcha dotarła do Japonii z Chin w XIII wieku za pośrednictwem buddyjskich mnichów, którzy odkryli jej działanie pobudzające oraz właściwości wspierające koncentrację podczas długich godzin medytacji. To właśnie dzięki nim matcha stała się nieodłącznym elementem tradycyjnej ceremonii herbacianej. Mistrzowie zen uznali ją za napój duchowy, rytualny i oczyszczający – tak pod względem fizycznym, jak i mentalnym. Współcześnie, choć ceremonia parzenia herbaty (chanoyu) pozostaje żywa, matcha zyskała nową funkcję – jako codzienny rytuał, który można odtworzyć także poza pawilonem herbacianym.

Herbata matcha zyskuje coraz większą popularność - również jako smak napojów

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, matcha zyskuje coraz większą popularność, nie tylko w Japonii, lecz także w Europie, w tym w Polsce. Jej obecność w kawiarniach, sklepach ze zdrową żywnością i na półkach supermarketów nie dziwi już nikogo. Co więcej – smak matchy trafił do napojów gazowanych, koktajli, lodów, a nawet słodyczy i wyrobów cukierniczych. Na naszej stronie znajdziesz także napoje o smaku matchy np.: The Verde Matcha - San Benedetto. Matcha cieszy się uznaniem zarówno wśród smakoszy herbaty, jak i w gronie tych, którzy poszukują zamiennika kawy, oferującego dłuższy i łagodniejszy efekt pobudzenia.

Jak rozpoznać dobrą matchę i na co zwracać uwagę?

• Pochodzenie z Japonii jako gwarancja autentyczności - prawdziwa matcha musi pochodzić z Japonii. To absolutna podstawa, jeśli zależy nam na jakości i zgodności z wielowiekową tradycją. Szczególnie cenione są matcha z regionów Uji oraz Kagoshima, które słyną z rygorystycznych metod uprawy i ręcznego zbioru liści.
• Barwa świadczy o świeżości i klasie produktu - wysokiej klasy matcha charakteryzuje się intensywnie zielonym, wręcz neonowym kolorem. Taki odcień jest wynikiem wysokiej zawartości chlorofilu, którą osiąga się poprzez zacienianie krzewów przed zbiorami. Matowa, bladozielona barwa może świadczyć o niskiej jakości lub nieświeżym produkcie.
• Struktura proszku ma znaczenie - dobra matcha powinna mieć aksamitnie gładką konsystencję, bez wyczuwalnych grudek. Proszek powinien być bardzo drobno zmielony – często mówi się, że powinien przypominać dotykiem pudrowy jedwab.
• Smak zbalansowany, z nutą umami - wysokiej jakości matcha nie jest jedynie gorzka. Jej smak powinien być złożony – początkowo delikatnie gorzki, a następnie rozwijający subtelną słodycz i wyraźne nuty umami, które pozostają na podniebieniu jeszcze długo po wypiciu filiżanki.

Zdrowotne właściwości matchy – co daje picie matchy?

Matcha zawiera wyjątkowo wysokie stężenie antyoksydantów, przede wszystkim polifenolu EGCG, który wspomaga działanie układu odpornościowego, a także działa oczyszczająco i przeciwzapalnie. Zielona herbata w proszku zawiera także naturalną kofeinę, której działanie – dzięki obecności L-teaniny – jest bardziej stabilne i długotrwałe niż efekt, jaki daje kawa. Filiżanka herbaty matcha może wspierać koncentrację, obniżać poziom stresu, a także zwiększać metabolizm i pomagać w detoksykacji organizmu. Matcha działa nie tylko jako zamiennik kawy, ale też jako codzienny, roślinny eliksir wspierający dobre samopoczucie.

Parzenie herbaty matcha: pić ją na chłodno czy na ciepło?

Jak już wspomniano, matchę można pić na wiele sposobów – zarówno na ciepło, jak i na zimno. Tradycyjnie zaparzyć matchę należy w temperaturze około 80 stopni Celsjusza, z wykorzystaniem bambusowego chasena, czyli specjalnej miotełki. Tylko w ten sposób można uzyskać charakterystyczną, jedwabistą piankę. Jednak w nowoczesnym ujęciu matchę można także przygotować jako matcha latte, łącząc ją z napojem roślinnym i spienionym mlekiem. Matcha latte to doskonały przepis na początek dnia lub popołudniowe doładowanie – łagodne, a zarazem skuteczne. Zimna wersja matchy, na przykład przygotowana w shakerze z dodatkiem limonki i mięty, sprawdza się jako orzeźwiający napój w ciepłe dni.

Co odróżnia matchę od innych sproszkowanych i mielonych herbat?

Matcha to sproszkowana zielona herbata, ale jej unikatowość nie wynika jedynie z formy. To, co odróżnia ją od zwykłej zielonej herbaty czy innych sproszkowanych liści herbaty, to sposób jej produkcji – od zacieniania krzewów, przez ręczne zbiory liści tencha, aż po bardzo powolne mielenie ich na kamiennych żarnach.

 Co więcej, pijąc matchę, spożywa się całe liście herbaty – a nie sam napar – dzięki czemu do organizmu trafiają także składniki nierozpuszczalne w wodzie. Matcha herbata zawiera kofeinę – jednak, jak już wspomnieliśmy, dzięki obecności L-teaniny działa ona dłużej i łagodniej, wspierając skupienie i poprawiając nastrój bez nagłego spadku energii. Każda filiżanka matchy to wyważona kompozycja siły i ukojenia, której nie oferuje żadna inna herbata.

Czy napar matchy zawiera kofeinę?

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, japońska matcha to nie tylko wyjątkowy napój o unikalnym smaku, ale również źródło licznych właściwości prozdrowotnych, które czynią ją niezwykle cenioną zarówno w tradycyjnej ceremonii picia herbaty, jak i współczesnych trendach zdrowego stylu życia. Jednym z najczęściej zadawanych pytań jest kwestia zawartości kofeiny w matchy. Otóż, napar z matchy rzeczywiście zawiera kofeinę, jednak jej działanie różni się od kofeiny obecnej w kawie czy zwykłej czarnej herbacie.

W przeciwieństwie do typowych napojów kofeinowych, matcha dostarcza kofeiny w połączeniu z aminokwasami, przede wszystkim l-teaniną, która ma zdolność łagodzenia efektu pobudzającego kofeiny. Dzięki temu picie matchy sprzyja długotrwałej koncentracji i uczuciu spokoju, bez typowego dla kawy nagłego pobudzenia czy „zjazdu”. To unikatowe połączenie sprawia, że matcha to idealny wybór dla osób szukających naturalnego i łagodnego wsparcia energetycznego, które jednocześnie korzystnie wpływa na funkcje poznawcze i samopoczucie.

Podsumowując, napar matchy zawiera kofeinę, ale dzięki synergii z aminokwasami oraz antyoksydantami oferuje unikalne właściwości, które wyróżniają ją spośród innych napojów pobudzających. Picie matchy to zatem nie tylko chwila przyjemności, ale również świadomy wybór, który wspiera zarówno energię, jak i zdrowie na wielu poziomach.